Muaji i tetor është globalisht njohur si “Breast Cancer Awareness Month” (Muaji i Ndërgjegjësimit për Kancerin e Gjirit), i njohur ndryshe si “Pink October” (Muaji Rozë).

Ky muaj synon të mobilizojë komunitetet, organizatat shëndetësore dhe individët për të përhapur informacionin për parandalimin, zbulimin e hershëm dhe mbështetjen për të prekurit nga kanceri i gjirit.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO) përfshin këtë muaj në iniciativën e saj “Global Breast Cancer Initiative,” me objektiva për uljen e mortalitetit nga ky lloj kanceri përmes promovimit të zbulimit në kohë, diagnostikimit efikas dhe trajtimeve cilësore.

Kanceri i gjirit është më i diagnostikuari mes grave në mbarë botën — rreth 2.3 milionë raste të reja çdo vit. Në rajonin evropian, në vitin 2020: 576,337 gra u diagnostikuan dhe 157,111 humbën jetën nga ky sëmundje.

Në vendet me të ardhura më të ulëta dhe mesatare, normat e mbijetesës pas 5 vjetësh janë ndjeshëm më të ulëta sesa në vendet me të ardhura të larta.

Vetëm 5–10 % e rasteve janë të lidhura me faktorë gjenetikë; shumica janë të lidhura me faktorë që mund të modifikohen si obeziteti, përdorimi i alkolit, mungesa e aktivitetit fizik, përdorimi hormonale postmenopauzë, etj.

Pse është kaq i rëndësishëm zbulimi i hershëm?

Zbulimi në faza të hershme rrit dukshëm gjasat për trajtim të suksesshëm dhe shërim. Në mjaft vende, gratë që kanë akses në programe të organizuara për skrining – si mamografitë periodike – kanë rezultate shumë më të mira.

Për më tepër, mungesa e ndërgjegjësimit, stigmës sociale dhe barrierave në shërbimet mjekësore bëjnë që në shumë raste diagnoza të vijë vonë, kur tumori është zhvilluar shumë.

Një studim i ri i bërë në Suedi zbulon se gratë që nuk i nënshtrohen skriningut të parë kanë 40 % rrezik më të lartë për vdekje nga kanceri i gjirit, krahasuar me ata që bëjnë skriningun e parë në kohë.