Alkooli mbetet një nga shkaktarët kryesorë të kancerit në Europë, ndërsa ekspertët paralajmërojnë se masa më të forta shtetërore për të kufizuar konsumimin mund të parandalojnë mijëra raste dhe vdekje çdo vit.

Sipas një rishikimi të ri shkencor nga Agjencia Ndërkombëtare për Kërkimin e Kancerit (IARC), pjesë e Organizatës Botërore të Shëndetësisë, vetëm në Bashkimin Europian në vitin 2020 alkooli shkaktoi më shumë se 111 mijë raste të reja kanceri, duke e bërë këtë rajon një nga më të prekurit në botë nga efektet e alkoolit.

Në plan global, numri i rasteve të reja të lidhura me alkoolin u vlerësua rreth 741 mijë, me burrat që përbënin rreth 70% të këtyre rasteve. Përveç pasojave shëndetësore, kostoja ekonomike është e konsiderueshme: vdekjet e parakohshme nga kanceret e lidhura me alkoolin kushtuan rreth 4.58 miliardë euro në vitin 2018, vetëm në Europë.

“Rajoni i Europës, dhe veçanërisht vendet e BE-së, po paguajnë një çmim tepër të lartë për alkoolin në forma të kancerit të parandalueshëm dhe familjeve të shkatërruara, si dhe po kushtojnë miliarda taksapaguesve,” tha Dr Gundo Weiler, i cili drejton përpjekjet për parandalim dhe promovim shëndetësor në zyrën e OBSH për Europën. “Disa e quajnë alkoolin ‘trashëgimi kulturore’, por sëmundja, vdekja dhe paaftësia nuk duhet të normalizohen si pjesë e kulturës evropiane,” shtoi ai.

Si lidhet alkooli me kancerin

IARC klasifikoi për herë të parë alkoolin si kancerogjen në vitin 1988. Studimet tregojnë se alkooli rrit rrezikun për të paktën shtatë lloje kanceri, përfshirë: kanceret e gojës, faringut, laringut, ezofagut, mëlçisë, kolorektalit dhe gjirit tek femrat.

Ekspertët shpjegojnë se alkooli shkakton kancer përmes mekanizmave të ndryshëm, si ndryshimet hormonale, ndërhyrjet në mikrobiomën e zorrëve dhe dëmtimet e ADN-së nga stresi oksidativ dhe metaboliti acetaldehid, i cili gjendet në etanol. Reduktimi ose ndërprerja e konsumit të alkoolit ul rrezikun për zhvillimin e këtyre kancereve.

Sipas raportit, shumica e kancereve të shkaktuara nga alkooli lidhen me konsum “të rrezikshëm” (2–6 pije alkoolike në ditë) dhe “të rëndë” (më shumë se 6 pije në ditë), por edhe konsumimi “moderat” (më pak se 2 pije në ditë) ishte përgjegjës për mbi 100 mijë raste të reja kanceri globalisht në 2020.

Strategjitë për uljen e rrezikut

Ky analizim shënon herën e parë që IARC ka vlerësuar përfitimet e mundshme të parandalimit të kancerit të lidhur me alkoolin. “Është provuar pa asnjë dyshim se politikat popullore ndaj alkoolit ulin konsumimin dhe se ulja e konsumit ul rrezikun për kancer,” tha drejtoresha e IARC, Dr Elisabete Weiderpass.

Agjencia rekomandon masa si: rritjen e taksave dhe çmimeve minimale, ngritjen e moshës ligjore për blerje, kufizimin e pikave të shitjes, ndalimin e reklamimit, kufizimin e orarit ose ditëve të shitjes, dhe implementimin e shitjeve nën kontroll shtetëror. Të gjitha këto masa ndihmojnë në uljen e konsumit dhe, rrjedhimisht, të rrezikut për kancer.

Për shembull, një studim i vitit 2021 tregoi se dyfishimi i akcizës për alkoolin mund të kishte parandaluar rreth 6% të rasteve të reja dhe vdekjeve të shkaktuara nga alkooli në vitin 2019 në rajonin që përfshin Evropën dhe Azinë Qendrore.

“Ndërgjegjësimi mbi rreziqet e alkoolit për kancerin dhe fakti që asnjë nivel konsumimi nuk është i sigurt është thelbësor,” tha Dr Béatrice Lauby-Secretan, zëvendëse e drejtueses së IARC për analizën dhe klasifikimin e provave. “Të gjithë kanë një rol për të luajtur në ndryshimin e normave dhe vlerave aktuale rreth konsumit të alkoolit,” shtoi ajo.

Ekspertët nënvizojnë se politika të qarta dhe ndërgjegjësimi publik mund të reduktojnë ndjeshëm konsumin e alkoolit dhe të shpëtojnë jetë, duke ulur si sëmundjet, ashtu edhe koston ekonomike që lidhet me pasojat e tij shëndetësore./tvklan.al