Siria do të mbajë zgjedhje parlamentare të dielën (5 tetor) për herë të parë që nga rënia e udhëheqësit autokratik të vendit, Bashar Assad, i cili u rrëzua nga pushteti në një ofensivë rebele në muajin dhjetor.

Nën sundimin 50-vjeçar të dinastisë Assad, Siria mbajti zgjedhje të rregullta në të cilat të gjithë qytetarët sirianë mund të votonin. Por në praktikë, Partia Baath e udhëhequr nga Assad dominonte gjithmonë parlamentin dhe votat u konsideruan gjerësisht si zgjedhje të rreme.

Analistët e jashtëm të zgjedhjeve thanë se e vetmja pjesë vërtet konkurruese e procesit erdhi para ditës së zgjedhjeve, me sistemin e brendshëm paraprak në Partinë Baath, kur anëtarët e partisë garuan për pozicione në listë.

Megjithatë, zgjedhjet e 5 tetorit nuk do të jenë një proces plotësisht demokratik. Përkundrazi, shumica e vendeve në Asamblenë Popullore do të votohen nga kolegjet zgjedhore në secilin distrikt, ndërsa një e treta e vendeve do të emërohen drejtpërdrejt nga Presidenti i përkohshëm Ahmad al-Sharaa .

Pavarësisht se nuk është një votë popullore, rezultatet e zgjedhjeve ka të ngjarë të merren si një barometër se sa seriozisht e marrin autoritetet e përkohshme përfshirjen, veçanërisht të grave dhe pakicave.

Si funksionon sistemi

Kuvendi Popullor ka 210 vende, nga të cilat dy të tretat do të zgjidhen të dielën dhe një e treta do të emërohen. Vendet e zgjedhura votohen nga kolegjet zgjedhore në distrikte në të gjithë vendin, me numrin e vendeve për secilin distrikt të shpërndarë sipas popullsisë.

Në teori, një total prej 7,000 anëtarësh të kolegjit zgjedhor në 60 distrikte — të zgjedhur nga një grup aplikantësh në secilin distrikt nga komitetet e emëruara për këtë qëllim — duhet të votojnë për 140 vende.

Megjithatë, zgjedhjet në provincën Sweida dhe në zonat e verilindjes të kontrolluara nga Forcat Demokratike Siriane të udhëhequra nga kurdët janë shtyrë për një kohë të pacaktuar për shkak të tensioneve midis autoriteteve lokale në ato zona dhe qeverisë qendrore në Damask, që do të thotë se ato vende do të mbeten bosh.

Në praktikë, pra, rreth 6,000 anëtarë të kolegjit zgjedhor do të votojnë në 50 distrikte për rreth 120 vende.

Distrikti më i madh është ai që përfshin qytetin e Alepos, ku 700 anëtarë të kolegjit zgjedhor do të votojnë për të mbushur 14 vende, i ndjekur nga qyteti i Damaskut, me 500 anëtarë që votojnë për 10 vende.

Të gjithë kandidatët vijnë nga anëtarësia e kolegjeve zgjedhore.

Pas rrëzimit të Asadit, autoritetet e përkohshme shpërbënë të gjitha partitë politike ekzistuese, shumica e të cilave ishin të lidhura ngushtë me qeverinë e Asadit, dhe ende nuk kanë krijuar një sistem për regjistrimin e partive të reja, kështu që të gjithë kandidatët po kandidojnë individualisht.

Ky parlament do të ketë një mandat 30-mujor, gjatë të cilit qeveria supozohet të përgatisë terrenin për një votim popullor në zgjedhjet e ardhshme.

Nuk ka një kuotë të caktuar për përfaqësimin e grave dhe pakicave fetare ose etnike në parlament.

Gratë duhej të përbënin 20% të anëtarëve të kolegjit zgjedhor, por kjo nuk garantonte se ato do të përbënin një përqindje të krahasueshme të kandidatëve ose të atyre të zgjedhur.